บทความ

ผลสัมฤทธิ์โครงการพัฒนาเบ็ดเสร็จลุ่มน้ำสาขาแม่น้ำปิงอันเนื่องมาจากพระราชดำริ อ.จอมทอง จ.เชียงใหม่

โครงการพัฒนาเบ็ดเสร็จลุ่มน้ำสาขาแม่น้ำปิงอันเนื่องมาจากพระราชดำริ อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ เป็นโครงการที่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร มีพระราชดำริให้จัดตั้งขึ้นเมื่อปี 2533 เพื่อจัดหาน้ำให้แก่ราษฎร สำหรับใช้ในการอุปโภคบริโภคและทำการเกษตร เนื่องจากทุกปีเขตรอยต่อพื้นที่ อำเภอจอมทอง อำเภอฮอด จังหวัดเชียงใหม่ และอำเภอบ้านโฮ่ง จังหวัดลำพูน ขาดแคลนน้ำที่นอกจากนำมาใช้ในการอุปโภคบริโภคและทำการเกษตรแล้ว ยังช่วยส่งเสริมอาชีพแก่ราษฎรให้สามารถพึ่งพาตนเองได้อย่างยั่งยืนอีกด้วย โครงการพัฒนาเบ็ดเสร็จฯ จึงมีความสำคัญต่อชีวิตความเป็นอยู่ของราษฎรเขตรอยต่อพื้นที่ อำเภอจอมทอง อำเภอฮอด จังหวัดเชียงใหม่ และอำเภอบ้านโฮ่ง จังหวัดลำพูนอย่างมาก

การดำเนินงานสนองพระราชดำริของหน่วยงานต่าง ๆ อาทิ สำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ (สำนักงาน กปร.) ที่ประสานการดำเนินงานและพิจารณาสนับสนุนงบประมาณให้กรมชลประทาน และกรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช เพื่อพัฒนาแหล่งน้ำ ส่งเสริมอาชีพ สนับสนุนโครงการฟาร์มตัวอย่างตามพระราชดำริ ในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ตลอดจนส่งเสริมดูแลฟื้นฟูและอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ ปรากฏผลเป็นที่น่าพอใจ

จากการติดตามผลการดำเนินงาน ที่มุ่งเน้นการพัฒนาคุณภาพชีวิต และความเป็นอยู่ของราษฎรในพื้นที่โครงการฯ ของคณะอนุกรรมการติดตามและขับเคลื่อนโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริในพื้นที่ภาคเหนือ ซึ่งมีนายพลากร สุวรรณรัฐ องคมนตรี ประธานอนุกรรมการ และคณะอนุกรรมการฯ ปรากฏความชัดเจนในงานของโครงการพัฒนาเบ็ดเสร็จลุ่มน้ำสาขาแม่น้ำปิง ฯ ซึ่งประกอบด้วย

– การพัฒนาแหล่งน้ำ อาทิ การก่อสร้างอ่างเก็บน้ำในลำห้วยสาขาในเขตพื้นที่โครงการฯ การขุดสระเก็บน้ำ และการขุดบ่อน้ำบาดาล ทำให้สามารถส่งน้ำไปช่วยเหลือราษฎรในพื้นที่การเกษตร ที่ทำสวนลำไย ประมาณ 40,000 ไร่ ได้ นอกจากนั้น ยังได้ก่อสร้างสถานีสูบน้ำบ้านท่ากอม่วง 2 ตำบลบ้านแปะ อำเภอจอมทอง พร้อมระบบส่งน้ำ โดยติดตั้งเครื่องสูบน้ำ และระบบท่อส่งน้ำ รวมไปถึงจัดการซ่อมแซมสถานีสูบน้ำด้วยไฟฟ้า ส่งผลให้สามารถส่งน้ำไปให้การสนับสนุนพื้นที่การเกษตรได้อีก ประมาณ 2,000 ไร่ ช่วยให้เกษตรกรมีน้ำทำการเกษตรอย่างเพียงพอตลอดปี

– การพัฒนาและอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ โดย กรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช ได้ดำเนินการนำกล้าไม้ไปแจกจ่ายแก่ราษฎรในพื้นที่โครงการฯ และปลูกป่าเพิ่มเติมในเขตห้ามล่าสัตว์ป่าบ้านโฮ่ง เพื่อปรับสภาพถิ่นที่อยู่อาศัย พร้อมกันไปกับการเพิ่มแหล่งน้ำ และแหล่งอาหารของนกยูงไทยในป่าธรรมชาติ

นอกจากนั้น ยังทำการเพาะชำกล้าหญ้าแฝก เพื่อปลูกในพื้นที่ลาดชันเป็นการลดการกัดเซาะและเพิ่มความชุ่มชื้นในดิน ทั้งยังทำการลาดตระเวนเฝ้าระวังการเกิดไฟป่า ตลอดจนทำแนวกันไฟป่า เพื่อพิทักษ์รักษาผืนป่าให้คงความสมบูรณ์ไว้

– ด้านงานศิลปาชีพตามพระราชดำริ โดยการส่งเสริมให้ราษฎรมีรายได้ต่อเนื่องจากกลุ่มงานด้านต่างๆ อาทิ กลุ่มแกะสลักไม้ กลุ่มทอผ้าไหม กลุ่มทอผ้าฝ้าย และกลุ่มทอผ้าชาวไทยภูเขา

โครงการฟาร์มตัวอย่างตามพระราชดำริ ในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ บ้านดงเย็น ตำบลบ้านแปะ อำเภอจอมทอง ปัจจุบัน ประสบผลสำเร็จในการพัฒนาราษฎรด้านอาหาร รวมไปถึงการให้องค์ความรู้ในการทำการเกษตรที่ปลอดสารเคมี ทั้งยังได้ส่งเสริมด้านอาชีพแก่ราษฎรในพื้นที่โครงการฯ เช่น การทำคุกกี้ และอัลมอนด์ชีสนมแพะ เป็นต้น

จากสายพระเนตรอันกว้างไกล ในพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง และด้วยพระราชปณิธาน ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ที่ทรงสืบสาน รักษา และต่อยอด โครงการต่าง ๆในสมเด็จพระบรมชนกนาถและสมเด็จพระบรมราชชนนี พระองค์จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้มีคณะกรรมการติดตามและขับเคลื่อนโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริอย่างต่อเนื่อง ด้วยทรงห่วงใยชีวิตความเป็นอยู่ของราษฎรที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ห่างไกลและทุรกันดาร ส่งผลให้ในปัจจุบัน ราษฎรในพื้นที่โครงการฯ มีงานทำในท้องถิ่นของตนเองและมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น

โครงการพัฒนาเบ็ดเสร็จลุ่มน้ำสาขาแม่น้ำปิงอันเนื่องมาจากพระราชดำริ อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่ ยังคงมุ่งมั่นในการดำเนินงานเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตของราษฎรตามแผนงานในระยะต่อไป เช่น การปรับปรุงอ่างเก็บน้ำห้วยม่วงตอนล่าง เป็นต้น