องคมนตรี สนองพระราชดำริ สืบสาน รักษา ต่อยอดโครงการพัฒนาแหล่งน้ำอันเนื่องมาจากพระราชดำริในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
เมื่อวันพฤหัสบดีที่ 21 เมษายน 2565 เวลา 09.30 น. ที่โครงการขุดลอกแก้มลิงหนองแสงอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ตำบลท่าศาลา อำเภอมัญจาคีรี จังหวัดขอนแก่น นายจรัลธาดา กรรณสูต ประธานอนุกรรมการติดตามและขับเคลื่อนโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ นายอำพน กิตติอำพน รองประธานอนุกรรมการฯ พร้อมด้วยนายสมศักดิ์ เพิ่มเกษร รองเลขาธิการ กปร. และคณะอนุกรรมการฯ ลงพื้นที่เพื่อติดตามเร่งรัดการดำเนินโครงการขุดลอกแก้มลิงหนองแสงฯ โดยรับฟังบรรยายสรุปแผนการดำเนินงานฯ จากผู้แทนกรมชลประทาน โอกาสนี้ได้ร่วมพิจารณาเสนอแนะแนวทางในการขับเคลื่อนโครงการฯ ให้แล้วสร็จ ตามพระราชประสงค์ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เพื่อสร้างประโยชน์ให้แก่พี่น้องประชาชน จากนั้นเยี่ยมชมบริเวณพื้นที่โครงการฯ พร้อมพบปะพี่น้องประชาชนเพื่อรับทราบความเป็นอยู่การประกอบอาชีพและความต้องการการใช้น้ำเพื่อนำไปขยายผลต่อยอดโครงการให้เกิดประโยชน์อย่างกว้างขวางยิ่งขึ้นต่อไป
พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงห่วงใยราษฎรที่ต้องประสบปัญหาในเรื่องน้ำ ทั้งน้ำท่วม น้ำแล้ง น้ำใช้เพื่อการอุปโภคบริโภคและการเกษตร จึงพระราชทานพระราชดำริในการพัฒนาแหล่งน้ำในพื้นที่จังหวัดขอนแก่น ซึ่งมีลำน้ำชีเป็นลำน้ำสายหลักเมื่อปี 2539 สรุปความว่า
“ลำน้ำชีในฤดูน้ำหลาก น้ำท่วมพื้นที่สองฝั่งซึ่งเป็นห้วย หนอง บึง และพื้นที่สาธารณะมาก เมื่อถึงเวลาน้ำลด น้ำที่ท่วมพื้นที่ดังกล่าวก็ลดตามไปด้วย ทำให้เกิดการขาดแคลนน้ำตามเดิม ให้พิจารณาหาวิธีเก็บกักน้ำให้อยู่ในพื้นที่ เพื่อใช้ประโยชน์ในพื้นที่” ต่อมาในปี 2540 พระราชทานพระพระราชดำริเพิ่มเติม “ให้สำรวจพื้นที่อ่างเก็บน้ำรอบๆ จังหวัดขอนแก่น ตั้งแต่อำเภอมัญจาคีรี ขึ้นมาทางเหนือ เพื่อพิจารณาขุดลอกอ่างเก็บน้ำเสริมคันดินกั้นน้ำให้สูง เพื่อเก็บปริมาณน้ำให้ได้มากที่สุดในฤดูฝน ซึ่งสามารถนำมาใช้ประโยชน์ในการทำนาปรังได้ รวมทั้งช่วยป้องกันน้ำท่วมตัวเมืองขอนแก่นในฤดูที่มีฝนตกหนัก นอกจากนั้นจะช่วยให้สามารถนำน้ำมาใช้ในโครงการเกษตรน้ำฝนตามแนวทฤษฎีใหม่ได้”
กรมชลประทาน จึงกำหนดแผนการขุดลอกแก้มลิงหนองแสง ซึ่งมีปริมาณความจุเดิม 550,000 ลูกบาศก์เมตร เป็น 780,000 ลูกบาศก์เมตร พร้อมก่อสร้างฝายพร้อมท่อลอดถนน อาคารรับน้ำ เพื่อเป็นแหล่งกักเก็บน้ำให้ราษฎรจำนวน 500 ครัวเรือน มีน้ำสำหรับอุปโภคบริโภค และสนับสนุนพื้นที่ทำการเกษตรได้ถึง 1,330 ไร่ ได้อย่างเพียงพอ ปัจจุบันอยู่ระหว่างเสนอคำขอตั้งงบประมาณปี 2567
ช่วงบ่าย คณะฯ เดินทางไปยังโครงการอ่างเก็บน้ำลำสะพุงอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ตำบลหนองแวง อำเภอหนองบัวแดง จังหวัดชัยภูมิ ซึ่งพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร พระราชทานพระราชดำริเพื่อช่วยเหลือประชาชนที่อาศัยอยู่โดยรอบพื้นที่ราบเชิงภูเขียว โอกาสนี้คณะฯ รับฟังบรรยายสรุปผลความก้าวหน้าการดำเนินงานพร้อมทั้งเยี่ยมชมโครงการฯ จากนั้นได้พบปะพี่น้องประชาชนในพื้นที่
โครงการอ่างเก็บน้ำลำสะพุงอันเนื่องมาจากพระราชดำริ กำหนดระยะเวลาดำเนินโครงการ 6 ปี ตั้งแต่ปี 2562 – 2567 ลักษณะโครงการเป็นเขื่อนทำนบดิน ประเภทเขื่อนดินแบบแบ่งโซน (Zone Type Dam) สามารถเก็บกักน้ำได้ 46.90 ล้านลูกบาศก์เมตร เมื่อโครงการแล้วเสร็จจะเป็นแหล่งน้ำต้นทุน สำหรับส่งน้ำช่วยเหลือพื้นที่เพาะปลูกในฤดูฝน 40,000 ไร่ ฤดูแล้ง 28,000 ไร่ และใช้ในการอุปโภคบริโภคของชาวบ้านนาเจริญ ตำบลหนองแวง อำเภอหนองบัวแดง จังหวัดชัยภูมิ รวมถึงพื้นที่ใกล้เคียง นอกจากนี้ยังสามารถส่งน้ำเพื่อรักษาระบบนิเวศ และเป็นแหล่งเพาะพันธุ์สัตว์น้ำให้ราษฎรมีแหล่งอาหารโปรตีนได้บริโภคในครัวเรือน ทั้งยังมีรายได้จากการประมงน้ำจืดเพิ่มขึ้นนอกเหนือจากการทำเกษตรกรรมอีกด้วย
